ผศ.ทศพร นามโฮง. (2565, เมษายน), ความสำคัญและการเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย : Food Focus Thailand : 17 (193) : 52-56
ระบบภูมิคุ้มกัน คือกลไกที่ชีวิตพัฒนาขึ้น เพื่อปกป้องกันอันตรายจากสิ่งมีชีวิตขนาดเล็ก หรือสิ่งแปลกปลอมที่ก่อให้เกิดโรคภัยและอันตรายต่าง ๆ อย่างจุลชีพก่อโรค เช่น แบคทีเรีย ไวรัส ปรสิต การได้รับสารก่อภูมิแพ้ที่กระตุ้นให้เกิดการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน โดยเราเรียกสิ่งเหล่านี้ว่า แอนติเจน ภูมิคุ้มกันเปรียบเสมือนร่มป้องกัน “เชื้อโรคและสิ่งแปลกปลอม” ที่จะเป็นอันตรายต่อร่างกาย
ภูมิคุ้มกันมาจากไหน
- • ภูมิคุ้มกันที่ส่งผ่านทางรกจากแม่สู่ลูกขณะอยู่ในครรภ์ ทารกแรกคลอดจะได้ภูมิคุ้มกันนี้คอยป้องกันโรคขณะร่างกายยัง
• อ่อนแอ ภูมิคุ้มกันเหล่านี้จะค่อย ๆ ลดลงและหมดไปเมื่อทารกอายุครบ 6 เดือน
- • ภูมิคุ้มกันที่ได้จากน้ำนมแม่
- • ภูมิคุ้มกันที่ร่างกายสร้างขึ้น เมื่อมีการติดเชื้อตามธรรมชาติ เช่น หัด หัดเยอรมัน คางทูม ไวรัสตับอักเสบบี เป็นต้น
- • ภูมิคุ้มกันที่เกิดขึ้นจากการได้รับวัคซีน
ระบบภูมิคุ้มกัน ประกอบด้วยระบบย่อย 2 ระบบ ได้แก่
- 1. ระบบภูมิคุ้มกันโดยกำเนิด หรือระบบภูมิคุ้มกันแบบไม่จำเพาะ ซึ่งติดตัวมาแต่กำเนิด เป็นกลไกป้องกันแอนติเจนแบบไม่
จำเพาะ ได้แก่ น้ำตา มีเอนไซม์ ที่ย่อยผนังเซลล์ของแบคทีเรีย กระเพาะอาหาร หลั่งกรดไฮโดรคลอริคเพื่อทำลายแบคทีเรีย เป็นต้น
- 2. ระบบภูมิคุ้มกันแบบจำเพาะ หมายถึง ภูมิคุ้มกันที่เกิดขึ้น ภายหลังจากที่สิ่งแปลกปลอมหรือเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกาย โดยจะ
ไปกระตุ้นให้ร่างกายสร้าง แอนติบอดี้ ซึ่งสามารถจับกับสิ่งแปลกปลอม ได้อย่างจำเพราะ ทำให้เกิดการต่อต้านและถูกทำลายไป
อาหาร 15 ชนิดที่ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน
- 1. ผลไม้ตระกูลส้ม มีวิตามินซีสูง ช่วยสร้างระบบภูมิคุ้มกัน โดยการสร้างเม็ดเลือดชาวที่ใช้ต่อสู้กับการติดเชื้อ
- 2. พริกยักษ์สีแดง เป็นแหล่งของเบต้าแคโรทีน เมื่อเช้าสู่ร่างกายจะเปลี่ยนเป็นวิตามินเอช่วยเรื่องสุขภาพผิวและดวงตา
- 3. บรอกโคลี่ อุดมไปด้วยวิตามินและเกลือแร่ และยังมีไฟเบอร์ และสารต้านอนุมูลอิสระ
- 4. กระเทียม ให้ธาตุสังกะสี และมีสารประกอบของกำมะถัน ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน
- 5. ชิง ช่วยลดการอักเสบ บรรเทาอาการคลื่นไส้
- 6. ผักโขม มีสารต้านอนุมูลอิสระ มีเบต้าแคโรทีน ช่วยเพิ่มความสามารถในการต่อสู้กับการติดเชื้อ
- 7. โยเกิร์ต กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน (โดยเฉพาะกรีกโยเกิร์ต)
- 8. ถั่วอัลมอนด์ มีวิตามินอีสูง ช่วยเป็นสารต้านอนุมูนอิสระที่สำคัญ
- 9. เมล็ดทานตะวัน มีแร่ธาตุฟอสฟอรัส แมกนีเซียม วิตามิน บี6 และ อี
- 10. ชมิ้น มีสรรพคุณในการต่อต้านสารอนุมูลอิสระ ช่วยชะลอวัย ชะลอการเกิดริ้วรอย ลดการอักเสบ
- 11. ชาเชียว มีกรดอะมีโนซึ่งช่วยในการผลิตสารประกอบที่ต่อสู้กับเชื้อโรค
- 12. มะละกอ มีวิตามินซีสูง และมีเอนไซม์ปาเปน มีผลในการต้านการอักเสบ
- 13. กีวี เช่นเดียวกับมะละกอ รวมถึงมีโพแทสเซียม โฟเลต วิตามินเค และวิตามินซี
- 14. สัตว์ปีก โดยเฉพาะเนื้อไก่มีวิตามินบี 6 มีส่วนสำคัญในการสร้างเม็ดเลือดแดงที่สุขภาพดี
- 15. สัตว์ทะเลมีเปลือก เช่น กุ้ง หอย ปู อุดมด้วยธาตุสังกะสี ช่วยสร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย