![]() |
117 ปีชาตกาล กุหลาบ สายประดิษฐ์ สุภาพบุรุษนักเขียนเจ้าของนามปากกา ศรีบูรพา
กุหลาบ สายประดิษฐ์ (31 มีนาคม พ.ศ. 2448 - 16 มิถุนายน พ.ศ. 2517)นักเขียนเจ้าของนามปากกา ศรีบูรพา ผู้ประพันธ์วรรณกรรมคลาสสิกตลอดกาลของไทยอย่าง ข้างหลังภาพ สงครามชีวิต ลูกผู้ชาย และ แลไปข้างหน้า
กุหลาบเริ่มต้นชีวิตนักเขียนด้วยการทำหนังสือในโรงเรียนเทพศิรินทร์ร่วมกับเพื่อนร่วมชั้นเรียนอย่าง หม่อมเจ้าอากาศดำเกิง รพีพัฒน์ สด กูรมะโรหิต และเริ่มใช้นามปากกา ศรีบูรพาในการเขียนเรื่องสั้นและนวนิยาย ตั้งแต่ยังเป็นนักเรียน
ต่อมากุหลาบและกลุ่มเพื่อน เช่น อบ ไชยวสุ (ฮิวเมอริสต์) และมาลัย ชูพินิจ (แม่อนงค์) รวมกันในชื่อคณะสุภาพบุรุษ ร่วมกันเป็นกองบรรณาธิการหนังสือพิมพ์รายปักษ์ชื่อ สุภาพบุรุษ ซึ่งเป็นหนังสือฉบับแรกที่ใช้ระบบ “รับซื้อ” งานประพันธ์ของนักเขียนทั้งไทยและต่างชาติ เพื่อช่วยให้งานเขียนหนังสือเป็นงานมีเกียรติและยึดเป็นอาชีพได้
นอกจากงานเขียนประเภทเรื่องสั้น เรื่องแปล สารคดี บทความ และร้อยกรองต่างๆ ซึ่งล้วนแต่มีอิทธิพลต่อความคิดของนักอ่านรุ่นหลังอย่างกว้างขวาง กุหลาบ สายประดิษฐ์ ยังเป็นคอลัมนิสต์และนักหนังสือพิมพ์ ผู้กล้าท้าทายอำนาจเผด็จการและความอยุติธรรมในสังคมจนถูกจับกุมคุมขังหลายครั้ง สุดท้ายจึงต้องลี้ภัยการเมืองไปอยู่ต่างประเทศและเสียชีวิตที่ประเทศจีน
องค์การยูเนสโกยกย่องให้ กุหลาบ สายประดิษฐ์ เป็นบุคคลดีเด่นของโลก ประจำพ.ศ. 2547 - 2548 สาขานักเขียนและนักหนังสือพิมพ์
นามปากกาศรีบูรพา ยังถูกใช้เป็นชื่อรางวัล “ศรีบูรพา” มอบให้สำหรับศิลปิน นักคิดนักเขียน และนักหนังสือพิมพ์ ผู้มีผลงานอันทรงคุณค่ามีชีวิตที่เป็นแบบอย่างต่อสังคมเป็นประจำทุกปี